Concept cultuurgangmaker
Wat is een cultuurgangmaker?
Op deze vraag is er geen eenduidig antwoord.
In de theorie is een cultuurgangmaker de verantwoordelijke voor cultuur op school.
De Vlaamse Regering van 2007 verwijst hiervoor naar het beroepsprofiel van een leerkracht.
Typefunctie 10: de leraar als cultuurparticipant
De leraar kan:
10.1 actuele thema’s en ontwikkelingen onderscheiden en kritisch benaderen op de volgende domeinen
10.1.1 het sociaal-politieke domein
10.1.2 het sociaal-economische domein
10.1.3 het levensbeschouwelijke domein
10.1.4 het cultureel-esthetische domein
10.1.5 het cultureel-wetenschappelijke domein.
In het rapport gedeeld/verbeeld staat het volgende hierover:
Competenties cultuurgangmaker:
De essentiële resultaatsgebieden van het profiel van een cultuurgangmaker zijn:
-
initiëren en activeren van cultuur- en kunsteducatie in de schoolgemeenschap en uitwisselen van ervaringen hieromtrent
-
coördineren van initiatieven m.b.t. cultuur- en kunsteducatie
-
netwerken vormen en een aanspreekpunt zijn voor de culturele omgeving van de schoolgemeenschap
-
ondersteuning bieden bij de visieontwikkeling van de scholen
-
monitoren van de cultuur- en kunsteducatieve initiatieven binnen de schoolgemeenschap
-
zoeken naar financiële ondersteuning
-
opvolgen van nieuwe ontwikkelingen m.b.t. cultuur- en kunsteducatie
-
aan expertiseontwikkeling m.b.t. cultuur- en kunsteducatie bij het lerarenkorps van de scholengemeenschap meewerken.
De Commissie onderwijs cultuur verplicht echter niet dat de scholengemeenschappen een cultuurgangmaker moeten aanstellen.
Uit de advies nota van de VLOR of Vlaamse onderwijsraad volgt het volgende:
De Vlor vindt het niet wenselijk, zoals de Commissie onderwijs cultuur voorstelt, dat de overheid zou verplichten een cultuurgangmaker aan te stellen op het niveau van de scholengemeenschap. Het landschap van scholengemeenschappen is te divers om zo’n uniforme werkwijze top down op te leggen. Scholen moeten zelf de keuze maken die het best past in hun onderwijskundige en schoolorganisatorische context. In veel gevallen zal het aangewezen zijn dat scholen hun knowhow schoolintern opbouwen.
Uit beide nota's kunnen we afleiden dat cultuurgangmaker een leuk concept is maar dat het niet belangrijk genoeg is.
Dit kunnen we afsluiten met de volgende zin uit datzelfde advies nota van de VLOR:
De Vlor vindt dat het principe van een cultuurgangmaker enkel mogelijk is wanneer er extra organieke middelen voor voorzien worden.
En zo blijft de bal rollen.
Waarom een cultuurgangmaker op school?
Ik zal dit aantonen met een alinea uit het boek education through art: kunst- en cultuureducatie als motor van het leren.
In het boek Leraars, profiel van een beroepsgroep schetsen Elchardus e.a. (2009) een gedetailleerd beeld van leraren in Vlaanderen. Ze staan ook stil bij de cultuurparticipatie van de lesgever. Hiermee doelen ze op de manier waarop het lerarenkorps actief en passief met kunst, cultuur en media omgaat. Op basis van verschillende onderzoeken bevestigen ze de theorie van Bourdieu over onderwijsmensen als arm aan economisch kapitaal en rijk aan cultureel kapitaal. Ze lezen de meer elitaire kranten, kijken eerder naar Canvas of luisteren naar Klara dan de gemiddelde burger, zelfs meer dan andere hoogopgeleiden. Populaire cultuur gaat meer aan hen voorbij, zeker naarmate de leeftijd vordert. Ook voor lezen, actieve en passieve kunstbeoefeningen scoren de Vlaamse leraren meer dan gemiddeld, zelfs hoger dan mensen met een gelijkwaardig opleidingsniveau. Ook qua muzikale smaak behoren leraren eerder tot de middenklasse. Ze hebben een sterke voorkeur voor de hoogculturele genres. Hun interesses wijken bijgevolg sterk af van leerlingen. De auteurs vragen zich af of de culturele kloof (de kunstkloof) tussen leraren en leerlingen niet te groot wordt?
Het nut van een cultuurgangmaker of van kunst- en cultuureducatie in het algemeen kan je lezen in het stuk over wat en waarom.
